نایاب ترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 370

 

پفکی-سخت بی دوام و ضعیف

خشتک-وسط درز دو پا در شلوار

خر خود را راندن-تنها به فکر خود بودن-به کار خود ادامه دادن

 

تخم پس انداختن-بچه ساختن-بچه به دنیا آوردن

افتادن به گردن کسی-به کسی تحمیل شدن

خنزرپنزری-کسی که چیزهای خرده ریزه و کم بها می فروشد

پل کسی آن سر آب بودن-کار کسی بسیار خراب بودن

زبانی-شفاهی
حساب کتاب-رسیدن به محاسبات-نظم و قانون
 

به دق آوردن کسی-تا سر حد بیماری روحی یا مرگ کسی را رنج دادن

از تعجب شاخ در آوردن(بسیار شگفت زده شدن)

 

حیوون-نگا. حیوان

چشم ورقلمبیده-چشم بیرون زده

ذلیل مرده-ذلیل شده

به حساب کسی رسیدن-از کسی انتقام گرفتن-کار کسی را ساختن
چرک نویس-نوشته ی نخستین که ممکن است بازبینی و ویرایش شود

تمدن-شهری گری- مجازن: تربیت و ادب
از آب روغن گرفتن-از هر اتفاقی بهره برداشتن

روی تاب گذاشتن-سپردن شرط بازی به نفر سوم برای جر نزدن حریفان

خس و خاش-آشغال-خس و خاشاک

چوب چوبی-دیوار یا در مشبک و چوبی

 

خوش صحبت-شیرین زبان-خوش کلام

انگشتر پا-چیز بی‌ارزش

زیر چیزی زاییدن-از سنگینی کاری از پا درآمدن و کار را به پایان نرساندن

دخترکی-دوشیزگی-بکارت

جوش آوردن-نگا. جوش آمدن

ذلیل شدن-خوار و زبون شدن-بیچاره شدن

انگشت روی چیزی گذاشتن-موضوعی را مورد توجه قرار دادن
پر افاده-متکبر-مغرور

آفتاب‌نشین(بیکاره و تنبل)

چلغوز-فضله ی مرغ و کبوتر-آدم کوتاه قد و بی عرضه

اوستاکار-استادکار-ماهر و مسلط

درز را آب دادن-از راه به در شدن

خوش خوشان کسی شدن-بسیار لذت بردن

د ِ-پس-آخر

به کله ی کسی زدن-دیوانه شدن

رو افتادن-علنی شدن-آشکار شدن

دوره انداختن-مهمانی ادواری میان عده ای برقرار کردن-کسی را به این سو و آن سو فرستادن

پر رو-بی شرم-وقیح-دریده

تریاکی-معتاد به تریاک

دختر بچه-دختر کم سن و سال

پول مول-پول

پشت دست را داغ کردن-توبه کردن-برای نکردن کاری با خود شرط کردن

 

 

خفتی-نوعی گردن بند از جواهرات-شلواری مانند چاقچور ولی بدون جوراب

بد ریخت-بد شکل-بد هیکل-بد قواره

رقاص خانه-دشنام گونه ای برای برخی جاها-جاهای بی حساب و کتاب و شلوغ و پلوغ

اگشت توی شیر زدن و مایه گرفتن برای کسی(برای کسی نقشه کشیدن، از کسی بد گفتن)

دوبلاژ-برگردان گفت و گوی فیلم به زبان دیگر

هرمار-ز درد بی درمان-کوفت

پر و پا دادن-اتفاق خوبی افتادن

دست و دل باز-بخشنده-جوانمرد

 

 

زیر بغلی-نوعی تنبک که پایه ی دراز آن را زیر بغل می گذارند و آن را می نوازند

آی زکی(در مقام ریشخند و تحقیر گفته می‌شود)

خودکشی کردن-با رنج فراوان کاری را به پایان بردن

اُزگل-بی‌سروپا-کم شعور و بی‌شخصیت

جنس بد بیخ ریش صاحبش-کالای بد به فروشنده اش باز می گردد
خودفروش-فاحشه-خائن

 

تزئیناتی-کسی که کارش تزیین است

دک و دنده-بالا تنه

پشت پا پزان-آیین و رسم پختن آش پشت پا. آش پشت پا

دهان کسی بوی شیر دادن-با وجود کوچکی کار بزرگ کردن و نتوانستن

از جنب و جوش افتادن-آرام گرفتن-شور و هیجان خود را از دست دادن

چندش شدن-حالت چندش دست دادن

 
خوش آب و هوا-معتدل-کنایه از جایی که در آن وسایل خوشی فراهم باشد

سیار غم انگیز و. سوزناک بودن

بازار سیاه-جایی که در آن اجناس غیر قانونی و گران می فروشند

جان کُردی-سخت گیری-مقاومت

خیز-ورم-آماس

هرمار-ز درد بی درمان-کوفت
آفتابه خرج لحیم-بیشتر بودن هزینه‌ی تعمیر چیزی از بهای نو آن

 

 

زمین خوردن-از دست دادن تعادل و به زمین افتادن-شکست خوردن در زندگی-شکست خوردن در کُشتی

بیرون زدن-ناگهان از جایی بیرون رفتن

آب سیر-جانور خوش‌رفتار

 

ردیف کردن-جور کردن-آماده کردن

بی اختیار-بدون اراده و تصمیم

روکش درکش کردن-ساخت و پاخت کردن

 

پیاده بودن در کاری-در کاری ناشی و بی تجربه بودن

دل توی دل نبودن-بی تاب و بی قرار بودن

جادو و جنبل-دعاهایی که برای قضای حاجات یا دفع بیماری و از این قبیل می خوانند

دست به گریبان شدن-با هم به جدال پرداختن-گلاویز شدن

دیم کار-کشاورزی که کشت خود را دیم زراعت می کند
از سفیدی ماست تا سیاهی زغال-همه و همه چیز

حلال یابی-طلبیدن نزد دیگران تقاضای گذشتن از تقصیر خود را کردن

چُش گفتن-جلوگیری کردن-مانع شدن

اول دشت((نزد کسبه) نخستین فروش بامداد)

 
 

از چیزی (کسی) زده شدن(از چیزی (کسی) متنفر و بیزار شدن)

دست به نقد-بی درنگ-زود-فورن

ختم قرآن کردن-یک بار قرآن را از اول تا آخر خواندن

خیابان گز کردن-ول گشتن
دق دلی-دق دل

خاله رورو-زنی که به علت چاقی یا آبستنی به زحمت راه می رود

دمبل و دیمبو-صدای دایره و دمبک-صدای بزن و بکوب

بمیرم-قربان بروم

روی خود کشیدن-رو کشیدن

بزن و برقص-پایکوبی-ساز و آواز-رقص و آواز

از خرس مویی کندن-از مردم خسیس چیزی درآوردن-هرچند ناچیز باشد

 

پُکیدن-ترکیدن

چاخانچی-کسی که همیشه دروغ بافی می کند

از بیخ عرب بودن-یکسره منکر شدن-به‌کلی زیر چیزی زدن
از دست برآمدن-ممکن و شدنی بودن-از عهده بر آمدن

به حرف آوردن کسی-کسی را به سخن گفتن واداشتن
در جای خود خشک شدن-مات و مبهوت ماندن

 
 

با کسی تلیت شب جمعه خوردن-با کسی هم منفعت نبودن

دندان-گاز

دسته هاون-استوانه ای فلزی یا چوبی برای کوبیدن چیزها در هاون

اداره بازی(پرداختن بیش از حد به تشریفات زاید اداری)

ازخودراضی-متکبر-خود پسند

خورد کردن-ریز ریز کردن-له کردن

چِککی-فوری-به سرعت
تَفت دادن-کمی سرخ و برشته کردن-بی روغن حرارت دادن

بابا شمل-لوطی-داش مشدی

خرج راه-هزینه ی سفر

حلق آویز-به دار کشیده

تو ریختن دل-سخت نگران شدن و ترسیدن بر اثر شنیدن خبر ناگوار

بر پا-سرپا-استوار-بلند شوید !

 

از دیوار مردم بالا رفتن(دزدی کردن)
چشم و گوش باز-کسی که همه چیز را می فهمد-آگاه و با تجربه
خون سیاوش-انگیزه ای که سبب نابودی دو خانواده-دو شهر یا دو کشور شود

خدا برکت-خدا بیش ترش کند

این خاکدان-دنیا

خر بی یال و دم-احمق-نادان

بی کله-نترس-شجاع-بی خرد-تهی مغز

تر و چسب-بی درنگ-بی معطلی-فرز و چابک

در هم رفتن-در فکر فرو رفتن-خشمگین شدن

چپی-مخالف حکومت-وابسته به چپ

چپکی-از طرف چپ-خشم آلود

به گند کشیدن-جایی یا کاری را خراب کردن-به لجن کشیدن-بی اعتبار کردن

 

آب بردار-دوپهلو-کنایه‌آمیز

 

زد و بندچی-توطئه گر-ساخت و پاخت کننده

دهن کجی کردن-ادا و شکلک در آوردن برای مسخره کردن-بی اعتنایی کردن
دریده-وقیح-بی شرم-پر رو
داغ به دل کسی گذاشتن-کسی را عزادار کردن

 

حقه سوار کردن-فرو کردن چوب وافور در دهانه ی حقه-فریب دادن

تنبان فاطی- برای فاطی تنبان نشدن

چاییده-سرما خورده-زکام گرفته

حلبی-کنایه ازجنس آهنی کم مقاومت

خوش سلیقه-خوش ذوق-نیکو طبع
چشمه چشمه-سوراخ سوراخ-مشبک

پشت چشم سنگین شدن-چیره شدن خواب

در و تخته-دو دوست خوب-زن و شوهر جور

بوی الرحمان کسی بلند شدن-نزدیک به مرگ شدن-مردن

پایین ریختن دل-به شدت ترسیدن-زهره ترک شدن

از آب درآوردن(عمل آوردن، انجام دادن)

دردانه ی حسن کبابی-بچه ی لوس

بد جنس-بد ذات-بد نهاد-فرومایه

دهن تر کردن-اندکی نوشیدن-لو دادن

بلند بالا-قد بلند

آواز کوچه‌باغی(آوازی که جاهل‌ها می‌ خوانند و یکی از گوشه‌های دستگاه شور است)
اسب را گم کردن دنبال نعلش گشتن(اصل را از دست دادن و دنبال فرع گشتن)

پا به زا-حیوان یا انسانی که هنگام زایمانش نزدیک است

چاق شدن-بهبود یافتن-درمان شدن

دست کسی آمدن-آگاهی پیدا کردن-فهمیدن-بو بردن
آفتاب کسی به زردی رسیدن-به پایان رسیدن دوران زندگی و یا قدرت و نفوذ کسی

چشم غره رفتن-نگاه خشم آلود کردن

حالی شدن-فهمیدن-درک کردن

جارچی-کسی که حرف در دهانش بند نمی شود-دهن لق

راه کشیدن چشم-خیره شدن بی اراده به جایی بدون پلک زدن

از کیسه خوردن(از جیب خوردن)

حساب کسی را رسیدن-از کسی انتقام گرفتن-کار کسی را ساختن

پرواربندی-پرورش گاو گوسفند برای سر بریدن

رنگ-حیله-نقشه-تدبیر

خشت به قالب زدن-نگا. خشت انداختن

ذوق زده شدن-ناگهان بسیار خوش حال شدن-از شادمانی بسیار و ناگهانی بیمار شدن

ابنه‌ای-کسی که با شوخی‌های زشت و حرکات جلف وسیله‌ی آزار خود را فراهم می‌آورد

راه دادن-باز کردن راه عبور-کنار رفتن از سر راه-اجازه ی ورود دادن-رضایت دادن به عمل جنسی

تنابنده-انسان-آدم-ضعیف ترین بنده ی خدا

تِپ تِپ-صدای تپش قلب بر اثر ترس و هیجان

 

زیر پاکشی کردن-از زبان کسی حرف کشیدن-کسب اطلاع کردن

زد و بند کردن-ساخت و پاخت کردن-توطئه کردن

رنگ-حیله-نقشه-تدبیر

چتری-به شکل نیم دایره-قوسی

دزدیده-دزدکی

 

جواب سربالا-جواب منفی-جواب طفره آمیز

پیش بُر-کسی که زود کار را پایان می دهد

حبه ی انگور-دانه ی انگور

برچسب-نوشته ای دارای مشخصات که آن را روی چیزی می چسبانند-اتیکت

خانه زاد-نوکر-خدمت گزار

چربیدن-برتر بودن-پیش بودن

 
دست خر کوتاه-فوضولی موقوف !-دخالت نکن ! دست نزن !

باد کردن-به فروش نرفتن-کسی را به کاری سخت برانگیختن

زبان کسی گرفتن-لکنت زبان داشتن

چوبی رقصیدن-رقصیدن با دوستمال در دو دست

چشم زخم زدن-چشم زدن-آسیب رساندن
دک شدن-جیم شدن-ناپدید شدن

آستین افشاندن-رقصیدن-انکارنمودن-انعام دادن

ادا اصول-ادا اطوار

روی داریه ریختن-رسوا و بی آبرو کردن-برملا کردن-آشکار کردن

پرت شدن حواس-از موضوع دور افتادن

دیزی دِهناری-آدم بی ظرفیت و کم طاقت

از دست دادن(گم کردن)

تا فیها خالدون-تا پایان-همه و همه

ریختن روی دایره-روی داریه ریختن

حرف نشنو-خیره سر و یکدنده

الابختکی-اتفاقی-تصادفی

اشتباه لپی-اشتباه لفظی

 

خون جگر خوردن-رنج بسیار کشیدن-غم فراوان خوردن

زار زار-گریه ی شدید

توپ زدن-روی دست حریف برخاستن-کلک زدن

حرف شنو-سر به را-مطیع

تار و مار-متفرق-پراکنده

خرابکاری-به هم زدن نظم-ایجاد اختلال-آلودن بستر و لباس-تروریسم

آشنایی به روشنایی انداختن-پس از مدت‌ها تصادفی آشنایی را دیدن

آروغ بی‌جا زدن(نابه‌جا سخن‌گفتن، نسنجیده کاری کردن)

زیر غلیانی-ناشتایی-غذای صیح-چارپایه ای که زیر غلیان می گذارند

خِر-حنجره-گلو

جاگیر شدن-در جای خود ثابت شدن-قرار گرفتن

آلبالو گیلاس چیدن-نگاه کردن و ندیدن
پِندِر-لوازم فرسوده و ناچیز و کم بها

چنگولک-سست و ضعیف

از تیپ کسی بودن

پل خر بگیری-محل آزمایش-جایی که گریز از آن ممکن نباشد

آستین از دهان برداشتن-خندیدن

دست به سر و روی کسی کشیدن-کسی را نوازش کردن-کسی را اندکی آرایش کردن

اما توی کار آوردن(شک و تردید درست کردن، اشکال‌تراشی کردن)

چینه کشی-شغل چینه کش
دان دان شدن-دانه بستن عسل و شیره و روغن و مانند این ها

چِک کردن-وارسی و بازبینی کردن

از خجالت کسی در آمدن-محبت کسی را جبران کردن

دانه دانه شدن-دانه ها از یکدیگر جدا شدن

تو گذاشتن-چیزی را مسکوت گذاشتن-از درون دوختن

تک پَر-نوعی حرکت در ورزش باستانی
جنجال-هیاهو-داد و فریاد-غوغا
پیش خور-از پیش گرفتن حقوق مقرری

دبه-دسته هایی از اراذل در قدیم که با یکدیگر شوخی های زشت می کردند

حلوا جوزی-آدم ساده دل و سر به راه-پر حوصله و مطیع

جهنم دره-جای نامناسب و عذاب دهنده

اله و بله کردن(لاف زدن، چنین و چنان گفتن)

اتیکت(برچسب، آداب و رسوم، قاعده)

چول-بیابان

خام عقلی-حماقت-دیوانگی

آب از دریا بخشیدن-از کیسه‌ی خلیفه بخشیدن
آینه‌ی زانو-برآمدگی زانو

دلخور کردن-مایه ی گله مندی و نارضایتی کسی را فراهم کردن

از زور پسی(از روی ناچاری، اجبارن)

آتش زیر پا داشتن-بی‌قرار بودن

جاپیچ-جاکش-دلال محبت

جیگر-نگا. جگر-خطابی میان دوستان صمیمی به معنی عزیزم-عزیز دلم

دُوال پا-آدم سمج

 

دبیر-آموزگار دبیرستان-فرد صاحب مقام در یک حرب-وزارت خانه یا سفارت
روغن کاری-روغن زدن به هر نوع دستگاه

از قرار(ظاهرن، آن‌طور که پیدا است)

ته گرفتن-سوختن غذا

دهن کسی آب افتادن-به طمع افتادن-میل شدید پیدا کردن
ترتیب کسی را دادن-کسی را تنبیه کردن-به حساب کسی رسیدن
خیس کردن-ادرار کردن به خود

زدن خود به آن راه-خود را به نادانی

آسمان سوراخ شدن-رویداد بزرگ پیش آمدن

پر ادعا-متکبر-از خود راضی-قمپز در کن

درس خود را از بر بودن-موقعیت و وضعیت را خوب دزیافتن-به کار خود وارد بودن-بیدار و هوشیار بودن

بار فروش-فروشنده ی میوه و خواربار در میدان

دوا به خورد کسی دادن-مسموم کردن-به زور به کسی دارو یا مشروب خوراندن

آن‌ها را خانم زاییده، ماها را کلفت؟(چرا آن‌ها را بر ما ترجیح می‌دهند؟ چرا به ما اجحاف می‌کنند؟)

پر عائله-کسی که اهل و عیال بسیار دارد

بی جا-نامناسب-بی مورد

بردن از رو- از رو بردن

زیر گرفتن-زیر کردن

رو رفتن-بر زمین افتادن اسب از جلو و بر زانو ها

از پارو بالا رفتن پول-ثروت بسیار داشتن

تکان خوردن-ناگهان ترسیدن-جاخوردن-از جا حرکت کردن

از آب روغن گرفتن-از هر اتفاقی بهره برداشتن
دل واپسی-نگرانی-اضطراب

حرف انداختن-در سخن کسی دویدن

پیش کسوتی-قدمت و برتری

 

بازوبند-نواری که به نشانه ی معینی بر بازو می بندند

زیرش زدن-زیر چیزی زدن
چرت کسی را پاره کردن-ناگهان کسی را از خواب بیدار کردن

بی سر و سامان-مفلس-محتاج-آشفته-درهم ریخته-پریشان

پینه زده-وصله کرده

دست اول-نو و تازه

چشم زهره رفتن-با خشم نگاه کردن

به رگ غیرت کسی بر خوردن-سخن یا عملی بر کسی ناگوار آمدن

تیشه به ریشه ی کسی یا چیزی زدن-قصد نابودی کسی را داشتن

خلق تنگی-عصبانیت-خشمگینی
آب و تاب(تکلف، لفت و لعاب، تفصیل)

بُراق شدن-با خشم و غضب با کسی برخورد کردن

رنگ کردن کسی-گول زدن-فریب دادن کسی

دَرَنگ-صدای شکستن چیزی یا زدن سیلی

پای چیزی را خوردن-تاوان کاری را پس دادن

ریش کسی را در دست داشتن-از کسی نقطه ی ضعف در دست داشتن-از کسی گروی در دست داشتن

 

جا خوش کردن-در جایی که معمولن نباید ماندن اقامت کردن

پا جای پای کسی گذاشتن-از کسی تقلید و پی روی کردن

دست پاچه شدن-مضطرب شدن-دست و پای خود را گم کردن