نایاب ترین مجموعه فرهنگ لغات و اصطلاحات کوچه بازاری و عامیانه قسمت 370

آسمان غرمبه-صدای رعد-تندر

حقه زدن-فریب دادن

جن زده-دیوانه

دود گرفتن-پُک زدن

آتش زیر پا داشتن-بی‌قرار بودن

زن ذلیل-مردی که مطیع محض زنش است
دِردو-سر زبان دار-ناقلا و زرنگ

رگ و ریشه-خویشاوندان و بستگان

از قدیم ندیم‌ها(از گذشته‌های دور)
دنبه تاو دادن برای کسی-به کسی بی اعتنایی کردن-فخر فروختن به کسی

ترکه-آدم باریک و بلند

چغاله بادام-بادام نارس

دربست-یک جا-به طور کامل-به طور کلی
چوب-واحد پول در معاملات بازاری برابر با هزار تومان

چاشنی-آن چه که برای به تر کردن مزه ی غذا در آن می ریزند-آن چه که برای منفجر شدن در چیزی کار می گذارند

بکن نکن-امر و نهی

خبرکشی کردن-سخن چینی کردن

جیز رفتن-کش رفتن-دزدیدن چیزهای کم ارزش

از جایی آب خوردن(ناشی از چیزی بودن)

چوق-چوب-تومان

بوی حلوای کسی آمدن-قطعی شدن مرگ کسی

ایراد بنی‌اسرائیلی-بهانه‎های بی‌خود و بی‌جهت

حرف خود را به کرسی نشاندن-نظر خور را به کسی قبولاندن یا تحمیل کردن

زیر آبی-زیرآبکی

آمده(شوخی و لطیفه)

بر ملا شدن-آشکار گشتن

پا جوش-شاخ های فرعی متصل به ریشه ی درخت

دست خدا به همراه-در پناه خدا
اتصالی کردن(در یک مدار یا سیم‌های برق جریان ناخواسته روی دادن)

دست و پا پنبه ای-دست و پا چلفتی-بی عرضه-بی دست و پا

پس دیدن هوا-اوضاع را نامساعد دیدن-احساس خطر کردن

خیابان گرد-بی کاره-ولگرد

بر پا-سرپا-استوار-بلند شوید !

از ریش برداشتن، روی سبیل گذاشتن-کار غیرمنطقی و بی‌نتیجه کردن

دعوا کردن-نزاع کردن-زد و خورد کردن

جوراب شلواری-جوراب همراه با شلواری از همان جنس و چسبیده به آن
تا-توانایی

به راه انداختن-راه انداختن-به کار انداختن

رو به رو شدن-برخورد کردن-ملاقات کردن-مواجهه شدن

تلمبار- تل انبار

تن زدن-سرپیچیدن-نپذیرفتن

باغ وحش-جایی برای نگهداری انواع حیوانات غیر اهلی

دو علی گلابی آمدن-بچه ترساندن-تهدید توخالی کردن-توپ و تشر آمدن

دله-ظرف حلبی

پایه دار-هر چیزی که پایه داشته باشد

بغض کسی ترکیدن-از حالت گرفتگی و تاثر به گریه افتادن

 

جانور-کرم شکم و معده

دست و پا نمدی-دست و پا پنبه ای
پاشنه نخواب-کنایه از مویی که از نیمه ی پشت بریده و سر آن رو به بالا باشد

استکانی زدن-می‌خوارگی اندکی کردن

ته بساط-باقی مانده ی وسایل زندگی و کسب و کار

خیس گذاشتن-در آب ریختن آرد برای تهیه ی خمیر

بافتنی-جامه ای که با دست بافته شده باشد

بی صفت-بی بهره از صفات خوب انسانی

از زیر کار در رفتن(تن زدن و نپذیرفتن کاری، کار را جدی نگرفتن)

پشه را در هوا نعل زدن-در تیراندازی بسیار ورزیده بودن-بسیار زرنگ و فرصت طلب بودن

به محضِ-به مجرد ِ-همان وقت که

پر پری نشان دادن-کسی را فریب دادن و از راه به در بردن

از قلم انداختن-از یاد بردن-مورد بی‌توجهی قرار دادن

 

چندش آور-تکان دهنده-دل به هم زن

دست دوم-کار کرده-مستعمل

حق شناسی-سپاس گزاری

خود را به آب و آتش زدن-به هر وسیله ای متوسل شدن-هر خطری را استقبال کردن

تو پوزی زدن-تو دهنی زدن-با سخن تندکسی را نا امید کردن

خط کش-وسیله ای برای زسم خط

اله و بله کردن-لاف زدن-چنین و چنان گفتن

از بن ناخن-ذخیره-بندگی-اطاعت

از صدقۀ سرِ-از عنایت و لطفِ

تخت و تبارک-با آسودگی خیال

 

از گردۀ کسی کار کشیدن-کسی را به سود خود بی‌رحمانه به کار واداشتن

 

زاهرو-دالان-سرسرا
برخورد کردن به رگ غیرت کسی-ناگوار آمدن حرفی یا کاری-گران آمدن-احساس اهانت کردن
جوغ-جوی آب

حیف شدن-حرام شدن-نفله شدن-از فایده افتادن

چنگ انداختن-چنگ زدن

 

 

تن لش-به ناسزا: تنبل-بی مصرف-بی کاره

چین و خم-پیچ و تاب

بنا بودن-قرار بودن

 

خون کسی در نیامدن-بی نهایت خشمگین بودن
رودل-سنگینی معده

 

جاجا-آوازی که با آن مرغ را به لانه اش می رانند

با معرفت-لوطی و جوانمرد-دارای قوه ی تشخیص خوب از بد

تفنگ انداختن-تیراندازی با تفنگ

انداختن پشت گوش(سهل‌انگاری کردن، دیر انجام دادن، کوتاهی کردن)

بو گرفتن-بد بو شدن-بوی چیز دیگری را گرفتن

داد سحن دادن-سخن رانی کردن-پر حرفی کردن-حق مطلب را ادا کردن

بازوبند-نواری که به نشانه ی معینی بر بازو می بندند
راست شدن-رو به راه شدن

 

آجر شدن نان-از بین رفتن درآمد

جان به عزراییل ندادن-بسیار بخیل بودن-دیر مردن-سخت جان بودن
اروای ننه‌ات-ارواح بابات
زد و بند-ساخت و پاخت-بند و بست-توطئه

از غورگی مویز شدن(مقدمات کاری را فرانگرفته ادعای استادی کردن)

از آن نمد کلاهی به کسی رسیدن-بهره بردن از چیزی-نصیب بردن

بَهمان-فلان
پرت افتادن-دور و تنها افتادن

 

حلوا حلوا کردن-نهایت احترام و حق شناسی را کردن

پَس-ناجور-خراب

زخم و زیلی-خونین و مالین-پر زخم

چرک-کثیف

ترک نشاندن-پشت سر نشاندن کسی

 
زن ِ سفری-زن فاسد و بی عفت
در پوست کسی رفتن-سخت مزاحم کسی شدن-از کسی بد گفتن

از کوره در رفتن-به خشم آمدن-آتشی شدن-از جا در رفتن

خر لنگ خود را به منزل رساندن-با وجود سختی کار را به پایان رساندن

ذلیل شدن-خوار و زبون شدن-بیچاره شدن

دراز نوشتن-مطلب را طول دادن-طومار نوشتن

آمیزقلمدون-میرزا‌بنویس-کاتب

درگیر شدن-گرفتار شدن-دچار آمدن-برخورد کردن
زن-عاری از مردانگی-ناجوانمرد-ترسو

زاغ گرفتن-مسخره کردن-شیشکی بستن

چپکی-از طرف چپ-خشم آلود

تو خالی-دروغین-غیر واقعی-بی عرضه-دارای ظاهر غلط اندار

ازرق(چشم زاغ)

اجاق‌کور(نازا، بی فرزند)

خشک زدن-مات و مبهوت ماندن
دور تسبیح-بسیار و بی شمار

 

پهلو فنگ-نگاه داشتن تفنگ به موازات و عمود بر زمین

چیز-آلت تناسلی

دمار از کسی درآوردن-کسی را سخت آزار دادن-کشتن

حُباب-سرپوشی که بر چیزی بگذارند

برگ زدن-حقه زدن-سر کسی کلاه گذاشتن-تقلب کردن

چوب علی موجود-چوب کج و معوج درویشان

خفه شدن-سکوت کردن-کسل شدن از تکرار حرفی

تیغ کسی بریدن-اعتبار و زور داشتن- خر کسی رفتن

ذِله آمدن-به ستوه آمدن-خسته و عاجز شدن

 
دَم پهن-نوعی انبر دست که نوک پهن دارد
دست مزد-اجرت-مزد کار

آپارتی(زن بی‌حیا و بدزبان، سلیطه، پاچه‌ورمالیده)

خوش اندام-خوش هیکل-خوش اندازه و برازنده

خال به خال-خال خال

زغنبود-کوفت-زهرمار-خفه شو!

خاک انداز-وسیله ای برای گردآوردن و حمل آشغال و زباله
چوچوله باز-زنباره-دوست دار زنان بدکاره

خاله رورو-زنی که به علت چاقی یا آبستنی به زحمت راه می رود

دهن-واحد آواز خواندن
فال بد زدن
خُردمُرد شدن-ریزه ریزه شدن

 

بابا ننه دار-خانواده دار-اصیل-صاحب نام و نشان
خراب شدن-از کار افتادن-منحرف
زیر گوشی-بالش بسیار کوچک که هنگام خواب زیر گوش می نهند

چاره-درمان

دست شما را می بوسد-انجامش به عهده ی شماست

الانه(همین حالا، هم اکنون)

بی زحمت-لطفا-خواهش می کنم

درد گرفتن دل از اسهال

زیاده روی-افراط-اسراف

 

پایین ریختن دل-به شدت ترسیدن-زهره ترک شدن

خستگی در کردن-استراحت کردن

زیگزاک رفتن-به چپ و راست پیچیدن-مستقیم نرفتن

رو دست کسی گذاشتن خرج-کسی را در خرج انداختن

زیر گرفتن-زیر کردن

به دستبوس کسی رفتن-به خدمت کسی رفتن-شرفیاب شدن

به تنگ آمدن-به ستوه آمدن-خسته شدن

دیوان بلخ-جای بی انصافی و ستم رانی

خر کسی رفتن-دارای اهمیت و اعتبار بودن

دعوا راه انداختن-سبب جنگ و جدال شدن

دهن لق-کسی که راز خود و دیگران را بازگوید

تافته ی جدا بافته-بر تر و به تر از دیگران

زوال در آوردن-نعمتی را در نتیجه ی ناسپاسی و بی اعتنایی از دست دادن

استخوان در گلو داشتن-رنج و سختی کشیدن
بیراهه-راه میان بر ولی دشوار

پیش پای کسی-لحظه ای پیش از آمدن کسی

خایه-بیضه-جرات

تکان نخوردن آب از آب- آب از آب تکان نخوردن

دو قلو-دو بچه ی همزاد

راست راستی-حقیقتن-واقعن

از سکه افتادن(ار رونق افتادن، از دست دادن زیبایی)

خرفهم-فهماندن به ابله-شیر فهم

چرکمرد شدن-آن قدر چرک که با شستن هم چرک نرود

خوشایند-مطبوع-پسندیده

زیر اخیه کشیدن-زیر فشار گذاشتن

 

رد پای کسی را گرفتن-رد کسی را برداشتن

دخل کسی آمدن-کلک کسی کنده شدن-کار کسی ساخته شدن-نابود شدن

ذوق زده-بسیار خوش حال
آفتابه گرفتن(آفتابه برداشتن)
چرکمرد شدن-آن قدر چرک که با شستن هم چرک نرود

دانش سرای عالی-آموزشگاه تربیت استاد

پالان کردن کسی-فریب دادن کسی

دهن کسی را سرویس کردن-کسی را خونین و مالین کردن-به حساب کسی رسیدن

جوجه فکلی-تازه کار و نا آزموده

بازی در آوردن-بهانه آوردن-دبه در آوردن

بی فکر-لاابالی-بی قید

الف الف کردن-قاچ‌قاچ کردن

 

با هم کنار آمدن-با هم ساختن

چیدن و واچیدن-آراستن-در جای خود گذاشتن

حرامزاده-فرزند نامشروع-آدم بسیار زرنگ و مکار

 

 

جای دشمن-کنایه از نشیمنگاه-ماتحت

رانندگی-فن راندن وسایط نقلیه-اصول و قواعد راندن

بیشتر از کوپن حرف زدن ،-سخنان بالاتر از حد و مقام خود گفتن پا را از گلیم خود فراتر نهادن
بیخ گیس ماندن- بیخ ریش ماندن
رنگ گذاشتن و رنگ برداشتن-رنگ به رنگ شدن
استخوان خرد (نرم) کردن(با رنج و زحمت بسیار چیزی به‌دست آوردن، دود چراغ خوردن)

خاطره-یادگار

چل نکه-پارچه ای که از انواع پارچه های بریده شده سر هم دوخته شده باشد

 

خاله گردن دراز-شتر-آدم فضول که در هر کاری سرک می کشد

حاضر کردن-از بر کردن-روان کردن

دارا-ثروتمند

جان کلام-اصل مطلب

پا پیچ-شکایت-سخن چینی-مزاحم

تنگ کلاغ پر-نزدیکی های صبح
چریدن-راه افتادن کار و کاسبی
دسته کوک-ساعتی که از محل دسته کوک می شده است

از بن دندان(از ته دل، با میل و رغبت)

دور دست-جایی دور

زیر سبیل در کردن-به روی خود نیاوردن-درگذشتن

 

جیک جیک-آواز پرندگان-سخنی که فهمیده نمی شود

پوست انداختن-از سختی چیزی به ستوه آمدن

روی شاخ بودن-مسلم بودن-قطعی بودن
اُق گرفتن-حالت تهوع پیدا کردن

هرمار-ز درد بی درمان-کوفت

خدا به سر شاهده-خدا بالای سر شاهد است

تصدق شدن کسی را-بلاگردان کسی شدن-قربان صدقه ی کسی رفتن
دسته کوک-ساعتی که از محل دسته کوک می شده است

 

 

زیر گوشی-بالش بسیار کوچک که هنگام خواب زیر گوش می نهند

از چشم کسی دیدن-کسی را مسئول چیزی دانستن

 

جفتک زدن-نگا. جفتک انداختن

خط خطی شدن اعصاب-خرد شدن اعصاب-خراب شدن اعصاب

از دست کسی در رفتن-کاری را بی‌اختیار و ناخواسته انجام دادن

دست بر قضا-از قضا-به طور غیر منتظره-ناگهان

زیر زیرکی-پنهانی-با مکر و حیله

آب‌کور-کسی که سودش به دیگران نمی رسد

چه غلط ها !-چه فضولی ها !

دزدیده نگاه کردن-زیر چشمی نگریستن-بدون آن که طرف بداند او را زیر نظر گرفتن

 

خاله خامباجی-نگا. خاله خاک انداز

خشکه پلو-کته

از گردۀ کسی کار کشیدن(کسی را به سود خود بی‌رحمانه به کار واداشتن)
الو گرفتن(آتش گرفتن، (کنایه از شدت خشم و عصبانیت))

چسش دادن کاری را-لفت و لعاب دادن-بیش از اندازه مهم وانمود کردن

آمد داشتن(فرخنده و میمون بودن)
به پیر و پیغمبر قسم خوردن-سوگند بسیار یاد کردن

جان به جان کسی کردن-محبت بی اندازه به کسی کردن

بر و بچه ها-زن و بچه-جماعت دوستان

خون کسی از خون دیگری رنگین تر بودن-همسان و هم ارز نبودن-کسی بر کسی ترجیح داشتن
دست مریزاد-آفرین !-دستت درد نکند !

دستمال ابریشمی-چاپلوسی-تملق
زور-اجبار-الزام

پادرازی-نوعی شیرینی به اندازه ی کف پا

پینه بستن-سخت شدن پوست کف دست و پا

پنبه توی گوش کردن-غفلت داشتن-هوشیار نبودن

رو دست خوردن-فریب خوردن-خام شدن

پای کسی حساب کردن-به حساب کسی گذاشتن

تنه خوردن-وارد شدن فشار تنه ی کسی به تن کس دیگر

خر غلت زدن-مانند خر بر خاک غلتیدن

آب به آب شدن-تغییر آب و هوا دادن-بهبود یافتن به سبب سفر

تیپا زدن-با نوک پا ضربه زدن

چغل خور-سخن چین

زردی کشیدن-تحمل کردن-سختی دیدن-انتظار کشیدن

انداختن پشت گوش-سهل‌انگاری کردن-دیر انجام دادن-کوتاهی کردن

حرف‌های بی‌ سروته و بی‌ربط زدن

چشم و همچشمی-رقابت

به دل آوردن-در خاطر نگاه داشتن-از یاد نیردن

به خشت افتادن-متولد شدن-به دنیا آمدن

 

حاجی-به زیارت مکه رفته-نوعی خطاب عام
دوبله-دو برابر-دوبلاژ

خدا را بنده نبودن-بی نهایت عصبانی بودن-کفران کردن

پَخت-لوازم مورد نیاز زندگی

 

خوش حرکت-خوش رفتار-طناز

چین و چوروک-چین و شکن

جَرّ-کشمکش دعوا

جفتک پراندن-لگد زدن-بد رفتاری کردن-مخالفت کردن

بی هوا-ناگهان-غفلتا-نا غافل-یک مرتبه

آفتابه‌آب‌کن(پست ترین نوکر)
زیر زبان کشی-با زرنگی از کسی حرف بیرون کشیدن-زیر پا کشی

پیش چشم داشتن-در برابر چشم قرار دادن

خر کسی از پل گذشتن-گره کار باز شدن-از گرفتاری خلاص شدن

پاشیر-گودال پای شیر آب

دوبل-دو برابر

آفتابه‌دزد(دزدی که به ربودن چیزهای بی‌ارزش بسنده می‌کند)

استخوان‌بندی-درست کردن انگاره و طرح

بسلامتی-سلامتی دادن-هنگام نوشیدن شراب به یکدیگر می گویند

آشنایی به روشنایی انداختن(پس از مدت‌ها تصادفی آشنایی را دیدن)

بومی-محلی-اهل همان سرزمین

زیر سبیلی در کردن-زیر سبیل در کردن

بد و بیراه-ناسزا-حرف زشت-گفته ی رکیک-متلک

چشمه چشمه-سوراخ سوراخ-مشبک

دست زدن-لمس کردن

باریک-دقیق-حساس

خیال کسی را راحت کردن-موجب اطمینان خاطر کسی شدن-به کسی جواب رد دادن

 
خاکشیر نبات-دوستی و رابطه ی نزدیک-سوابق آشنایی

 

 

زمین گیر شدن-ناتوان شدن از پیری یا بیماری

پیش بودن-جلو بودن-برتری داشتن