تحولات عمده در فنآوریهای جدید اطلاعاتی و ارتباطی، که به عنوان انقلاب اطلاعاتی از آن یاد می شود به سرعت درحال متحول ساختن جوامع انسانی به ویژه شهرها هستند. این تحولات نظریات جدیدی را در مورد مسکن و شهرهای آینده مطرح ساخته است. عدهای معتقدند که شهرها به دلیل مشکلات زیست محیطی و بحران انرژی در آینده به طرف متراکم شدن پیش خواهند رفت. به هر حال مسکن همواره به عنوان مکان زندگی خصوصی خانوادهها پابرجا باقی خواهد ماند. اگر چه گسترش فنآوری ارتباطات در زمینههای مختلف از حضور فیزیکی انسان در بخششهای مختلف شهر خواهد کاست، اما به حضور او در واحد مسکونی خواهد افزود(همان، ۸).
در واقع شهروندان برخلاف گذشته بیشترین ساعات شبانه روز را در مسکن و محیطهای مسکونی سپری خواهند کرد. لذا حضور آن ها در مسکن و محیطهای پیرامون آن به مراتب بیشتر از حضورشان در سایر نقاط شهری خواهند بود. این موضوع اهمیت توجه به کیفیتها را بیشتر نمایان می کند (همان، ۸).
انواع مسکن
با توجه گستردگی بحث مسکن، میتوان انواع مسکن را با توجه به نقطه نظرات فراوانی ارائه نمود، این نقطه نظرات می‌تواند یکی یا ترکیبی از موارد زیر باشد:
-
- وجود یا عدم وجود و نوع فضای باز خصوصی و نیمه عمومی
-
- فرم
-
- موقعیت نسبت به شهر
-
- وضعیت اقتصادی ساکنین و همسایهها
-
- شکل و نحوه ترکیب با محیط
-
- جهت ساختمان و سایر راهکارها با توجه به اقلیم
-
- نوع مصالح مورد استفاده، نوع اسکلت و . . . .
شکل و ظاهر ساختمان
الف) طراحی و اجرای ساختمانها باید بصورتی باشد که به منظر خیابانها، محله و مظاهر فرهنگی، طبیعی و ویژگیهای ارزشمند محیط لطمه نزند.
ب) ساختمان باید طوری طراحی شود که فرم، مقیاس، مصالح، رنگ و تناسبات حجم آن با محیط اطراف هماهنگ باشد.
ج) بندهای فوق در مورد تابلوها، مبلمان شهری و تندیسهای واقع در فضاهای شهری نیز مصداق دارد.
د) تشخیص مناسب بودن ساختمانها و عناصر شهری در بندهای فوق با نهاد مسئول امر ساختمان خواهد بود.
ه) نهاد مسئول امر ساختمان باید شوراهای تخصصی بازنگری طرحها را جهت رسیدگی به موارد فوق ایجاد نماید.
الزامات کارگاه ساختمانی
الف) کارگاههای ساختمانی و تجهیزات آن باید طوری در محوطه مکانیابی شود که بر اساس قوانین موجود و مقررات ایمنی و حفاظت کار در حین اجرا (مبحث دوازدهم)بوده و خطری نداشته و یا ایجاد مزاحمت نکند.
ب) در هنگام ساخت، از پیادهروها و تأسیسات و تجهیزات شهری، فاضلاب و شیرهای آتش نشانی، علائم اداره نقشه برداری و غیره باید مراقبت گردد و در مدت زمان ساخت دسترسی مأمورین ذیربط به آن ها ممکن باشد.
ج) در هنگام ساخت، سازنده باید کپی پروانه ساختمان و دفترچه اطلاعات ساختمان را در محل کارگاه، داشته باشد و تابلویی حاوی مشخصات ملک، ساختمان و مسئولین ساختمان (مالک، طراح، مجری و ناظر)را در محل کارگاه بصورتی که از معبر عمومی قابل رویت باشد، مطابق با مبحث دوم مقررات ملی ساختمان و مشخصات دیگر تعیین شده توسط سازمان نظام مهندسی ساختمان استان، نصب نماید.
ه) درختان، گیاهان و سایر عناصری که در پروانه ساختمان الزام به نگهداری آن ها شده، باید در هنگام ساخت محافظت گردند.
و ) در صورت قطع درختان، نشاندن درختان جایگزین الزامی است.
ز) تعداد درخت ان جایگزین و محل آن ها از سوی نهاد ناظر بر امر ساختمان تعیین می‌گردد.
ح) هر گاه در حین عملیات ساختمانی آثاری که مربوط به میراث فرهنگی کشور باشد، یافت شود، عملیات ساختمانی باید متوقف و به سازمان میراث فرهنگی کشور و دیگر نهادهای ذیربط اطلاع داده شود. ادامه عملیات ساختمانی منوط به اخذ مجوز از این دستگاهها خواهد بود.
الزامات مصالح و فراوردههای ساختمانی
الف) در ساخت بنا استفاده از مصالح و فراوردههای ساختمانی طبق مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان ایران در صورتی مجاز است که اثر زیان بخشی بر سلامتی کارگران، ساکنین آتی آن، ساختمانهای مجاور و عابرین از محل ساختمان نداشته باشد.
ب) مصالح و فراوردههای ساختمانی نباید به محیط زیست آسیب برسانند و دارای عمری طولانی باشند.
د) مصالح و فراوردههایی میتوانند در ساخت بنا به کار برده شوند که با ضوابط مبحث پنجم مقررات ملی ساختمان مغایرتی نداشته و مورد تأیید مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران قرار گرفته باشند.
ه) در مواردی که روشها، مصالح و فراوردههای رایج ساختمانی پاسخگوی نیازهای تکنیکی و معماری ساختمان نباشند، استفاده از روشها و مصالح دیگر باید به تأیید مؤسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران یا سایر نهادهای مسئول برسد.
